Het kost wat verbeeldingskracht je te realiseren dat je zonder anderen niet de persoon geworden was,  die je nu bent. Die anderen zijn jouw moeder en vader. En niet alleen omdat zij het leven aan jou hebben doorgegeven met het bijbehorende pakketje genen (DNA). Zij zijn ook de voorbeelden – of het voorbeeld in een 1-oudersituatie – waaraan jij je gespiegeld hebt.  Jij hebt als baby en kleuter veel van het gedrag van jouw ouders gekopieerd, dat gaat vanzelf. En je ouders hebben jou iets geleerd.

Dit is het verhaal van ‘nature en nurture’. Had je hetzelfde gedrag ontwikkeld als jouw ouders niet als spiegels aanwezig waren geweest?  Dat zijn interessante vragen en daar wordt veel onderzoek naar gedaan. Waar ik op wil inzoomen gaat de andere kant op: naar de rol van jouw ouders,  ‘de ander’, in jouw leven. Hoe zijn jouw ouders met jou omgegaan? Welke ideeën hebben en hadden zij over het opvoeden van kinderen?

Zagen ze jou als:

1. een “ander” die zij tot bloei mogen laten komen
2. een klein deel van henzelf dat ze moesten vormen
3. een onbeschreven blad dat zij alles moesten leren
4. of hadden ze geen idee wat hen te wachten stond toen er zo’n kleine bij kwam?

In de opvoeding komen de ideeën van je ouders tot uiting. En welk effect hebben die ideeën op de ontwikkeling van een baby/kleuter op de volgende terreinen:

Emotioneel:
Zijn je ouders er in emotionele zin voor jou geweest? Kon je bij hen terecht als jij het emotioneel even moeilijk had? Hebben ze jou geleerd je emoties te reguleren, of hadden ze daar zelf ook moeite mee? Kon er over emoties gesproken worden?  Oftewel waren jouw ouders een veilige haven, stelden ze jou gerust, en was er voldoende emotionele bedding?

Mentaal:
Namen jouw ouders jou serieus bij het ontwikkelen van je eigen wereldbeeld? Mocht jij je eigen waarheid onderzoeken en vinden? Of werd er van je verwacht dat jij deed wat jouw ouders wilden? Werd jij echt als een ander uniek wezen gezien? Of moest je papa en mama volgen?

Fysiek:
Was er voldoende openheid om over het lichaam te praten? Werd je geknuffeld? Liepen jullie in je blootje of ging de badkamerdeur angstvallig op slot? Kon er open over seksualiteit gesproken worden? Over fysieke reacties met betrekking tot seksuele groei? Met andere woorden hoorde het lichaam erbij?

Spiritueel:
Was er ruimte om over zingeving te praten? Over de waarden en normen die belangrijk waren? Over een wereld die we zouden kunnen bouwen? Over de zin van het bestaan? Over geloof? Over een leven na de dood?

Als je op al deze gebieden door je ouders begeleid bent op weg naar volwassenheid en je op al deze gebieden de kans hebt gekregen je eigen wereld te verkennen, je eigen waarheid te vinden, dan heb je waarlijk een rijke jeugd gehad.

En vaak is het anders geweest. En daarbij is het voor mij belangrijk uit te spreken dat het er niet om gaat om met de vinger naar ouders te wijzen, om die als schuldige aan te wijzen.  Onze ouders hadden namelijk ook weer ouders die niet volmaakt waren. Dus kunnen we accepteren dat wij als volwassenen zelf iets uit te zoeken en te herstellen hebben. Als we dat willen.

Vaak was er namelijk niet zo’n ideale situatie  en hebben ouders soms uit een tekort aan inzicht en vaardigheden hun best gedaan om jou hun waarheid te laten ervaren of  zelfs ‘op te dringen’, omdat zij dachten dat dat goed voor jou was. Of waren ze niet in staat om met hun volle aandacht jou emotioneel te ondersteunen omdat ze dat zelf ook niet meegemaakt hadden en er iets in hen ook op slot is gegaan.  En aangezien je als kind wel contact met je ouders wilt hebben, je wilt je aan hen hechten, heb je een uitreikende beweging naar je ouders gemaakt. En daarbij heb je vaak flinke stukken van jezelf moeten parkeren en mogelijk heb je pijnlijke stukken van je ouders overgenomen.

Daar heb je later last van. Als kind ben je eraan gewend geraakt delen van jezelf  als het ware op te geven. Opgegeven in de hoop daar liefde en aandacht voor terug te krijgen. Je hebt een deel van je eigen identiteit niet tot ontwikkeling laten komen.

En dat is dan een patroon dat je meeneemt de grote volwassen wereld in. Je hebt geleerd jezelf weg te cijferen en er vooral voor anderen te zijn. Vroeg of laat gaat dat knarsen en schuren en komen er zomaar, schijnbaar uit het niets, scheuren in zorgvuldig opgebouwde relaties. Kunnen er zomaar eigen verlangens tevoorschijn komen, die dan een relatie onder druk zetten. Hechtingsstijlen die we van huis uit geleerd hebben, bepalen in grote mate de aard en kwaliteit van een relatie op latere leeftijd. Van jouw gedrag op latere leeftijd.

Dus als er iets gaat schuren of scheuren focus je dan eens op die vroeg-kinderlijke periode. Of kom eens langs bij ons om eens op een andere manier naar dit verhaal te luisteren. Via een methode met actieve zelf –resonantie, een bepaalde opstellingsvorm, kun je zelf onderzoeken waar de knelpunten bij jou vandaan komen.